Met dit artikel wil ik je een beetje wegwijs maken in de ruiperiodes van konijnen. Zo weet je dan hoe het te herkennen en hoe je jouw konijn kan helpen. Dit artikel gaat over kort- en normaalharige konijntjes. Voor teddy's en angora's verwijs ik jullie graag door naar jouwkonijn.nl
Sommige mensen maken zich immers zorgen: hun konijn verliest immens veel haar, is dit wel normaal? Ja hoor, zo lang er tenminste geen grote kale plekken ontstaan, al dan niet met een rode rand en/of een schilferige huid. Dan is er sprake van een huidziekte (bv. schimmel of mijt) en moet je naar de dierenarts voor een aangepaste behandeling.
De rui is afhankelijk van de temperatuur en daglichtlengte. Konijnen hebben 2 grote en 2 kleine ruibeurten per jaar. De grote in het voor- en najaar en de kleintjes tussen de seizoenen.
Bij zo een kleine ruibeurt is het niet nodig om te helpen, het duurt meestal maar enkele weken en het konijn verliest slechts weinig haar.
Bij de grote ruiperiode is het anders, dan laat de ondervacht echt in grote aantallen los. Op de plaatsen waar dat gebeurt, is al nieuwe vacht aan het groeien en die kan zelfs anders zijn van kleur, meestal is die wat donkerder. Je ziet de rui ook werkelijk van voor naar achteren trekken: het begint bij de kop, gaat zo naar de borst, romp, buik en flanken om te eindigen bij het achterwerk. Konijnen zien er op dat ogenblik dan ook uit als lappendekentjes of ontplofte haarballen.
Sommige mensen maken zich zorgen omdat de randjes van de oren soms gekarteld lijken. Toch is dit heel normaal, ook de oortjes gaan mee in de rui. Je kan er dan inderdaad kleine plukjes los haar uittrekken. Ook de snorharen worden gewisseld.
Klik op de foto's om ze te vergroten
Bij mijn rex konijn merkte ik op dat ze vóór het verharen van de wangen, vaak harde plukjes op haar wangen had en wat samen geklitte haartjes..
De oorzaak bleken verstopte talgkliertjes te zijn.
Wellicht komt het door haar unieke vachtstructuur waardoor ze meer haartjes per follikel heeft.
Ook bij niet rex-konijntjes maar met een dichte vacht kun je dit ervaren. Sunny heeft het ook af en toe.
In principe moet een konijn op 6 weken grotendeels door de ergste rui heen zijn maar met de huidige seizoenen kan dit proces al eens in de war gestuurd worden.
Soms hebben konijnen echter onze hulp nodig omdat het niet altijd even vlot wil gaan. De ruiperiode is immers belastend voor het energiepeil van een konijn. Af en toe ontstaan er ook spijsverteringsproblemen omdat ze zelf teveel haren inslikken.
Vooral bij binnenkonijnen kan de rui langer duren dan bij buitenkonijnen omdat zij eigenlijk in onnatuurlijke omstandigheden met bijna constante temperaturen gehouden worden. Binnenkonijnen maken dan ook niet zo een dikke, wollige wintervacht aan als buitenkonijnen.
Ook kunnen sommige binnenkonijnen het hele jaar door last hebben van geringe haaruitval, dit geldt ook voor jonge konijntjes tot de leeftijd van ongeveer 1 jaar.
Jonge buitenkonijntjes ruien ongeveer 3x per jaar.
Hoe kunnen we hen helpen?
Er bestaan zoveel borstels/kammen, maar ze doen meestal niet wat ze beloven. Borstels met nylon haren, rubberen noppen of ijzeren pinnetjes kunnen allemaal de huid en vacht beschadigen.
Het meest geschikt is een zwijnenharenborstel waarmee je 2x per week de losse plukken eruit borstelt. Het voordeel van een borstel met zwijnenhaar is dat de haren in een houten heft staan zodat de borstel niet mee veert. Een meeverende borstel voelt wel lekker zacht voor het konijn maar verwijdert geen dode haren uit de vacht. Door met de konijnenborstel met zwijnenhaar vanaf de huid te borstelen, veeg je het talg van de huid door de haren waardoor de vacht minder snel gaat klitten/vilten en een mooie glans krijgt.
Met een vochtig washandje kun je dagelijks overtollig haar verwijderen, dat blijft dan aan het washandje kleven. Maak het washandje niet te nat want dan kan je konijn kou vatten.
De meeste konijnen vinden plukken niet fijn, ook al zitten de plukken haar los. Plukken heeft dan ook niet de voorkeur. Als je echt niet anders kunt/wilt, pluk alleen maar de losse plukken die al een eindje uit de vacht steken! Trek niet aan haren die nog vast of half vast zitten. Dat is pijnlijk voor jouw konijntje en laat de rui zelfs continu duren.
Vlooienkammetje ter vergelijking erbij, om aan te tonen hoeveel haren je uit een konijn kunt halen.
Sommige rassen hebben echter een langere vacht die onderwol vasthoudt en bij die konijntjes moet je wat voorzichtiger te werk gaan.
Bij sommige konijnen (vooral senioren) laat de oude vacht al los, terwijl er nog geen nieuwe staat. Gedurende een tweetal weken, loopt jouw konijn dus met kale plekken rond. Voor binnenkonijnen is dit niet zo een probleem. Maar voor buitenkonijnen kan dit gevaarlijk zijn omdat ze op die manier vlug kou vatten.
Voor alle manieren geldt: met mate! Teveel borstelen of plukken leidt tot overmatig haaruitval dus beperk het tot maximaal 1x per dag.
Een tip die ik van lezers Daniël Vinck en zijn vrouw Christiane Moortgat mocht ontvangen: een kleefroller!
Dit is natuurlijk voor de losse haartjes na het plukken. Het vermijdt gedeeltelijk de rondvliegende
losse haartjes en de diertjes likken minder haartjes op. Vooral bij kortharige
konijntjes zeker een aanrader en in de minder harde ruiperiodes.
Bij rex konijnen (foto rechts) haalt het wel goed ondervacht weg, wellicht door hun korte bovenvacht.
Let op: langharige rassen kam of borstel je het beste van achter naar voor. En dan bedoel ik niet tegen de haarrichting in maar te beginnen bij het kontje en met de richting van het haar mee kammen of borstelen. Zo werk je geleidelijk aan je weg naar voren. Als er zich al klitten gevormd hebben, knip die dan voorzichtig weg met een schaartje met een ronde punt. Vooral bij het kontje vormen zich nogal vaak klitten dus je kan de haren daar altijd kort knippen om klitten te voorkomen.
Niet alleen kunnen we een konijntje uiterlijk helpen bij de rui, ook innerlijk kunnen we een handje toesteken.
Konijnen likken zichzelf en elkaar veel en tijdens de rui krijgen ze dan ook meer haar dan gewoonlijk naar binnen. Als ze veel hooi ter beschikking hebben, levert dat normaal gezien weinig problemen op maar niet alle konijnen hebben een even goede spijsvertering. Dan kan je wel eens een keutelketting zien (keutels die aaneengeregen zijn door haren, zie foto) of erger: ontstaat de befaamde ‘haarbal’ in de maag met verstopping als gevolg.
Ga zeker altijd naar een dierenarts als je denkt dat je konijntje een verstopping heeft!
Maar voor wie het wil voorkomen (en wie wil dat niet?), is er een wondermiddeltje op de markt: Prozyme. Het is een poeder gemaakt van ananasstelen en het breekt het voedsel af dat rond het haar in de maag geklonterd zit. En het mooie ervan is: je kan het dus preventief geven! Ik strooi gewoon 1 à 2x/dag een mespuntje over hun droogvoer en sindsdien ervaren ze geen spijsverteringsproblemen of verstoppingen meer. Je kan het eveneens op een stukje brood, een stukje andijvie of een rozijntje doen, dat is volledig naar keuze. En in acute gevallen bv. samen met laxatract in een spuitje doen. Een echte aanrader dus!
Je kunt het op verschillende plaatsen bestellen:
Ook papaya tabletten kunnen een uitkomst zijn om een verstopping tegen te gaan. Aanbevolen hoeveelheid:
Konijnen, cavia’s en chinchilla’s 1-2 tabletten per dag
Kleine knaagdieren 1/2 – 1 tablet per dag
Voedingstip: De eerste malen breek je het tablet in 2, er komt dan meer geur vrij en jouw lieveling zal er sneller van gaan eten.
Die kun je hier bestellen.
Lijnzaadbrokjes zijn ook een aanrader. Ze zijn zeer rijk aan vezels, waardoor de darmwerking wordt gestimuleerd. Daarnaast heeft het een reinigende werking, zorgt voor een verzadigd gevoel, is goed voor de vacht en helpt konijnen een handje om door de verharing te komen.
Hooi werkt als een soort trekveer en trekt de haarmassa mee door het maagdarmkanaal. Ontsloten lijnzaad geeft een geleiachtig laagje over de maag/darminhoud waardoor deze makkelijker wordt afgevoerd.
Let echter op: het kan voor overgewicht zorgen door de grote hoeveelheid eiwitten. Houd je dus zeker aan de aanbevolen hoeveelheid en overschrijd deze niet.
Deze brokjes kun je in de laatste 3 bovenstaande webshops kopen en hier: https://www.happyrabbitsandfriends.be/nl/lijnzaadbrokjes.html
Toch zijn er ook bronnen die beweren dat langdurig lijnzaadbrokjes geven ongezond kan zijn, omdat ze de darmen net lui kunnen maken en de aanmaak van maagzuur bevorderen. Ik denk dat - zoals met alles - het met mate geven, moet kunnen.
Wat (gepelde) zonnebloempitten door het voer kan ook helpen bij de vachtwissel en het laat de vacht mooi glanzen. Maar oppassen dat ze er geen diarree van krijgen!
Het allerbelangrijkste blijft echter hooi en water om een goede spijsvertering te bevorderen! Stro kan een goede aanvulling zijn, het bevat ook vezels maar niet zoveel goede voedingsstoffen als hooi. Bovendien kan het verstopping in de hand werken als jouw konijn meer stro dan hooi eet. Stro mag dus als aanvulling, maar hooi moet het hoofdvoer blijven. Alles over de ideale konijnenvoeding lees je hier.
