Keutels en plasjes kunnen veel vertellen over de gezondheid van konijnen. Daarom heb ik besloten er een hele pagina aan te wijden. Konijnen kunnen wel 300 à 350 keutels per dag produceren! Kleine konijnen hebben vanzelfsprekend kleinere keutels dan grote konijnen. Grote konijnen plassen uiteraard ook meer dan kleinere konijnen.
Ik kreeg de toestemming van de beheerder van deze site om de informatie te vertalen. Hier en daar is de info aangevuld met eigen ervaringen of die van anderen.
Met dank aan de baasjes voor het gebruik van hun foto's, de betreffende namen worden bij de foto's vermeld.
Let op: ga bij twijfel steeds naar een konijnkundige dierenarts! Het is niet omdat ik of anderen een bepaalde ervaring hebben, dat jouw konijn hetzelfde heeft !!!
Groene keutels
Vroeger dacht men dat dit ideale keutels waren. Dat ze groot en groen zijn, betekent echter niets meer dan dat ze heel veel onverteerbare vezels bevatten. Konijnen die overwegend (timothy) hooi eten, zullen deze keutels hebben. Maar het wil niet zeggen dat ze beter of slechter zijn dan donkere keutels.
Donkere keutels
Donkere keutels bevatten veel verteerbare vezels. Dit zijn enkele dingen die de keutels donkerder kunnen maken:
Deze keutels zijn dus niet slechter dan de groene keutels. De kleur is gewoon een aanwijzing dat konijnen veel verteerbare vezels en vocht binnen krijgen. Beide soorten keutels zijn overigens ideale mest voor uw kamerplanten.
Konijnen gebruiken de geurklieren naast hun geslachtsorganen om de keutels te voorzien van een markeerstof. Deze stof vertelt andere konijnen allerlei informatie, zoals leeftijd, geslacht enz. Ze worden gebruikt om hun territorium te markeren. Deze klieren worden wel eens vuil en men kan ze voorzichtig (laten) schoonmaken met een vochtig wattenstaafje. Je kunt het wattenstaafje ook even in sla-olie deppen, dit glijdt gemakkelijker. Opgelet: het kan stinken!
Deze keutels zijn een gevolg van teveel ingeslikte haren door de rui. Op zich kunnen ze niet veel kwaad, ze zijn gewoon aan elkaar geregen door haren, maar als ze nog hun normale grootte hebben, betekent het dat de darmwerking nog goed is. Toch is het opletten geblazen als je dit ziet, want je wilt natuurlijk wel verstopping (zie hieronder) voorkomen. Lees daarom de tips i.v.m. rui ook nog eens door.
Gewone keutelketting
Blindedarmkeutelketting
Het is de 2de keer dat ik dit zie bij Snowy tijdens de rui. Het komt niet vaak voor.
Verstoppingskeutels
Als je de keutels van jouw konijn langzaam kleiner ziet worden, kan dit wijzen op verstopping. De keutels zijn klein, hard en soms ook grillig van vorm. Verstopping treedt vaak op tijdens de rui door teveel haren in te slikken, dan kun je deze tips toepassen op verstopping te voorkomen.
Soms komt verstopping ook door een verkeerde verhouding hooi en brokjes. Als jouw konijn teveel brokjes en te weinig hooi eet, kunnen de darmen trager gaan werken. De darmen van konijnen bewegen niet vanzelf zoals bij de mens. Konijnen hebben water en vezelrijk voer nodig om hun darmen in beweging te houden.
Wat gebeurt er als ze te weinig vezels eten? Dan gaan de darmen vocht onttrekken aan de maag om toch in beweging te blijven. In de maag blijft dan echter een harde droge massa over die geen kant meer op kan. Daardoor kan het konijn stoppen met eten en zo kom je in een viceuze cirkel terecht. Het is belangrijk om de massa in de maag weer vloeibaar te maken zodat die door de darmen kan passeren.
Er zijn nog enkele andere oorzaken die de darmwerking vertragen. Uitgebreide info vind je hier.
Als je twijfelt, ga dan naar een konijnkundige dierenarts i.p.v. zelf doktertje te spelen.
Soms kan verstopping gepaard gaan met gas, lees meer daarover op deze pagina.
Keutels met slijmen
Deze zul je niet vaak tegenkomen; maar na een gasaanval, verstopping of een darmontsteking kun je ze soms zien. De slijmen die je ziet, is darmslijmvlies.
Blindedarmkeutels
Konijnen eten deze keutels rechtstreeks uit de anus op. Ze zien eruit als kleine druiventrosjes, hebben een zwarte kleur, glimmen een beetje en hebben een sterke geur. Normaal gesproken mag je ze niet zien liggen. Als je ze toch ziet, geef je waarschijnlijk teveel droogvoer (= calorierijk), teveel snoep of wortel/fruit of je konijn is te dik waardoor die niet meer bij de anus kan.
Hoe weet je of jouw konijn te dik is? Kijk op deze pagina.
Nochtans is het zeer belangrijk dat ze deze keutels wel opeten want ze bevatten immers veel vitaminen (B en K) en eiwitten. Omdat konijnen een relatief kort darmstelsel hebben, kunnen ze niet alle vitaminen onmiddellijk in het lichaam opnemen en passeren sommige delen eerst nog langs de blindedarm. Zo heeft de natuur zich aangepast. Konijnen die regelmatig plakpoep hebben, komen veel vitaminen tekort.
Foto: www.fransehangoren.com
Plakpoep en diarree
Als het konijn teveel droogvoer krijgt en daardoor te weinig hooi eet, worden de blindedarmkeutels zachter en 'blubberig' en blijven ze vaak aan de poep en/of poten plakken. Vaak moet het konijn dan gewassen worden of in zeer ernstige gevallen, geschoren door de dierenarts.
Voorkomen is nochtans vrij eenvoudig: gewoon zorgen dat hooi het hoofdvoer is en niet teveel droogvoer of ander calorierijk voer geven. Voor uitgebreide informatie kun je terecht op deze pagina.
Heeft jouw konijn toch nog plakpoep, ondanks dat je een goed voerschema aanhoudt? Dan is het verstandig om het gebit eens te laten nakijken. De spijsvertering begint al in de mond en als het daar al fout loopt, gaat het in de maag/darmen ook al eens mis.
Diarree verschilt van plakpoep doordat het werkelijk vloeibaar is. Het kan een voedingsfout zijn, bv. een verkeerde soort groente gegeten of teveel van nieuw groenvoer gegeven waar de darmen nog niet aan gewend zijn.
Maar het kan ook een medisch probleem zijn. Ga daarom nooit zelf dokteren, maar raadpleeg steeds een konijnkundige dierenarts!
Het kontje van een konijn schoonmaken kan op 2 manieren: een droog bad of een nat bad. Op deze website lees je er meer over.
Let bij deze problemen ook op voor een bijkomend probleem: myiasis of madenziekte!
Vliegen leggen graag eitjes op een vies konijnenkontje of in een wondje. De maden die daar uitkomen vreten aan je konijn. En wanneer je er niet op tijd bij bent dan is het altijd dodelijk, het is een snel verlopend proces. Binnen de 4 uur kan het al gebeurd zijn! Ga zeker naar de dierenarts als je maden opmerkt!
Voorkomen is hier zeker veel beter dan genezen. Let dus goed op of je konijn geen plakpoep heeft en zo ja, was hem onmiddellijk. De vliegen leggen hun eitjes het liefst op vieze natte plekken of geïrriteerde huid, bv door urine.
Een heel goed middel tegen maden is No Myiasis wat je kunt kopen bij de dierenarts. Vliegen kunnen komen maar de eitjes komen niet meer uit. Maar niet om zomaar preventief te gebruiken! Enkel als je konijntje ondanks goede voeding en verzorging toch vaak een vies poepje heeft!
De behandeling moet na elke 30 dagen herhaald worden. Het seizoen van de blauw-groene vlieg is van april tot en met september. Het houdt vliegen op een afstand maar werkt niet tegen eitjes of maden en het werkt niet 100%!
Samenwonende konijnen mogen elkaar gedurende minstens 6 uur niet kunnen aflikken wegens gezondheidsbezwaren.
De meest voorkomende worm bij konijnen is de pinworm. Aanvankelijk bevinden de wormen zich in de blindedarmkeutels. Daarom valt het niet meteen op dat konijnen wormen hebben, ze eten die keutels immers meteen weer op en herbesmetten zichzelf op deze manier.
Hoe gebeurt de besmetting?
* Door het eten van besmet gras/groenvoer. Sporen van ontlasting van vogels, katten, honden kunnen op gras en groenvoer voorkomen. Groenvoer dus altijd grondig wassen voor je het aan je konijnen geeft!
* Door besmetting in de baarmoeder of door een ander konijn.
Wat zijn de symptomen bij wormbesmetting?
* Vaak een terugkerende stille darm, geen eetlust en weinig en/of afwijkende keutels
*
Keutels die anderhalve keer groter zijn dan normale keutels
*
Slijmerige ontlasting
*
Abnormale blindedarmkeutels, geen mooie druiventrosjes, maar een vormloze klont (niet te verwarren met plakpoep)
*
Dunne, haarfijne wormpjes op de keutels of aan de anus
Wat kun je eraan doen?
Omdat het vaak moeilijk is om blindedarmkeutels op te vangen van konijnen en omdat wormen niet altijd in gewone keutels zitten, wordt in vele gevallen behandeld bij verdenking van worminfectie.
Mocht je toch blindedarmkeutels kunnen opvangen, dan kan het labo ze onderzoeken.
Als behandeling wordt Panacur ingezet gedurende 14 dagen. Overleg met je dierenarts welke dosis geschikt is voor jouw konijn.
Foto: dierenkliniek Wilhelminapark
Foto: fransehangoren.com
Gewone urine
De urine van konijnen kan behoorlijk verschillen van kleur. Het kan verschillen van konijn tot konijn en zelfs van tijdstip op de dag. De kleur van normale urine kan doorzichtig, wit, geel, oranje en zelfs rood zijn (zie volgend puntje).
Enkel als je grote verschillen ziet in kleur en/of volume (plots meer of minder plassen bv.), is het aan te raden om een plasje te laten controleren door een dierenarts.
Donkere urine kan soms ook wijzen op uitdroging, stress of hitte en kan een teken zijn dat het konijn te weinig vocht binnen krijgt. Het konijn moet dan meer gaan drinken, liefst uit een bakje want dat is natuurlijker. Eventueel kun je wat roosvicee onder het water mengen om het een lekker smaakje te geven. Is het te ver gevorderd, dan moet je konijn misschien onderhuids vocht toegediend krijgen bij de dierenarts.
Bron: onbekend
Foto: fransehangoren.com
Rode urine
Rode urine is niets om je zorgen over te maken. De kleur is meestal binnen enkele dagen weer normaal.
Om onverklaarbare redenen krijgen sommige konijnen rode urine en andere niet, ook al krijgen ze allemaal hetzelfde voer. Rode urine (door een teveel aan urinepigment) kun je in de volgende situaties tegenkomen:
* Tijdens behandeling met antibiotica
* Bij de eerste kou in de herfst
*
Na het eten van dennennaalden
*
Na het eten van wortels, spinazie of andere groenten die bètacaroteen bevatten
Als je twijfelt of je konijn rode urine of bloed in de urine heeft, laat dan even een staaltje controleren bij de dierenarts!
Foto: dierenkliniek Wilhelminapark
Foto: Vickey Borrey
Bloed in urine
Het komt niet zo vaak voor dat konijnen bloed in de urine hebben, maar het kan wel. Je kunt het bv. tegenkomen bij rammetjes en voedsters als ze blaasontsteking hebben, al dan niet gepaard gaand met blaasgruis of -stenen (zie volgend puntje). Je ziet dan meestal ook dat ze moeite hebben met plassen. Ze blijven lang op de bak zitten, persen moeilijk, of verliezen druppeltjes urine buiten de wc. Dit kan behandeld worden met antibiotica.
Bij niet gecastreerde voedsters kan het helaas ook wijzen op baarmoederkanker. En bij niet gecastreerde rammen komt soms teelbalkanker voor of wondjes aan het geslachtsdeel. Uiteraard moet het konijn dan geopereerd worden.
Fluffy was een bijzonder konijntje. Zij heeft sinds de koppeling met Snowy (toen was ze ca. 3 jaar) geregeld bloed in de urine gehad. Het kwam telkens voor als ze gefrustreerd was. Bij haar kwam het duidelijk uit de blaas, want het was een krachtige straal. Wat het precies geweest is, heb ik nooit geweten, maar ze is 11 jaar geworden. Een tumor kun je dus vrijwel uitsluiten, ik denk eerder aan poliepen omdat ze soms ook klonters had.
Blaaszand, blaasgruis, blaasstenen
Konijnen die teveel calcium eten, kunnen last krijgen van te dikke urine. Als de urine tandpasta-achtig dik is, moet je hun dieet aanpassen. Doe je dit niet, dan kan het probleem uitmonden in blaaszand, blaasgruis en zelfs blaasstenen. Sommige konijnen hebben helaas een aanleg voor het vormen van blaaskristallen, ook al geef je calciumarme voeding.
Af en toe kun je ook een witte aanslag op hun keutels zien (als ze over hun keutels plassen); ook dat is een teken dat konijnen teveel calcium opnemen.
Als urine opdroogt (zoals op het telefoonboek hieronder) is het wel normaal dat je een klein beetje bezinksel in het midden ziet. Ieder konijn heeft een kleine hoeveelheid zand die achterblijft op de bodem van de blaas.
Als er veel kalk in het kraanwater zit, kun je bv. half kraanwater, half spa blauw geven. Hier vind je een lijst van calcium in groenvoer. Zo kun je uitzoeken waar jouw konijn op reageert. Het is ook aan te raden om geen gewoon hooi meer te geven, maar timothy hooi. Liefst zo weinig mogelijk (of zelfs geen) droogvoer meer of tenminste een soort die zeer weinig calcium bevat.
Indien er veel zand achterblijft in de blaas of als er een steen zit, moet er bijna altijd een spoeling en/of operatie gebeuren bij de dierenarts. Voorkomen is dus zeker beter dan genezen!
Keutels en plasjes kunnen veel vertellen over de gezondheid van konijnen. Daarom heb ik besloten er een hele pagina aan te wijden. Konijnen kunnen wel 300 à 350 keutels per dag produceren! Kleine konijnen hebben vanzelfsprekend kleinere keutels dan grote konijnen. Grote konijnen plassen uiteraard ook meer dan kleinere konijnen.
